BMG-nyň Nýu-Ýorkdaky baş edarasynda 2025-nji ýylyň 16-njy aprelinde geçirilen Ikinji Merkezi Aziýa ýurtlarynyñ ýaşlar Dialogynda türkmen wekiliýeti ýaşlaryň ösüşine giňişleýin çemeleşdi we ýaş nesliň ýurduň durnukly we innowasion ösüşi üçin esasy çeşme bolýandygyny nygtady.

“Ýaşlar Watanyñ daýanjy” şygary strategiki görkezme hökmünde

Wekiliýet Türkmenistanyň hormatly Prezidenti Serdar Berdimuhamedowyň “Ýaşlar Watanyñ daýanjy” atly şygarynyň diňe bir döwlet syýasatynyň nyşany bolman, eýsem ýaşlaryň ösüşiniň inklýuziw modelini döretmekde strategiki görkezme bolup durýandygyny belledi. Bu model, ýaşlaryň şahsy gyzyklanmalaryny, başarnyklaryny we isleglerini göz öňünde tutup, ýurduň ykdysady, durmuş we medeni durmuşyna işjeň gatnaşmagyny üpjün edýär. Şeýle syýasat parahatçylygyñ we ynanyşmagyñ şanyna innowasiýalary ösdürmäge taýyn täze nesli kemala getirmek üçin demografiki diwidendden doly peýdalanmaga mümkinçilik berýär.

Döwlet ýaşlar syýasatyny durmuşa geçirmek

Türkmenistan ýaşlar syýasatynyň durmuşa geçirilmegini üpjün edýän birnäçe kadalaşdyryjy we hukuk namalaryny we maksatnamalaryny hödürledi:

• “Döwlet ýaşlar syýasaty barada” (2022) Kanunyň rejelenen görnüşi ýaşlary sosial proseslere çekmek, bilim, hünär taýdan ösdürmek we öz-özüňi kämilleşdirmek üçin deň mümkinçilikleri berýän kanuny esaslary üpjün edýär.

• 2021–2025-nji ýyllar üçin Ýaşlar syýasaty baradaky Döwlet maksatnamasy watançylyk, gumanizm we zähmet terbiýesine, şeýle hem häzirkizaman bilim we hünär ülňülerini ösdürmäge gönükdirilendir. Bu maksatnama bäsleşikler, grantlar we iş ýerleri döretmek arkaly zehinli ýaşlary goldaýar.

• 2023–2030-njy ýyllar üçin Türkmenistanyň ýaşlarynyň halkara hyzmatdaşlygy strategiýasy, ýaşlaryñ halkara forumlara, BMG maksatnamalaryna gatnaşmagyny we beýleki ýurtlaryň ýaşlary bilen tejribe alyşmagyny üpjün edip, global bilim we hünär proseslerine ýaş türkmenleriň birleşmegine kömek edýär.

Bu resminamalar sanly ykdysadyýet, energiýa we ylym ýaly innowasiýa pudaklaryna goşant goşup bilýän bilimli we hyjuwly nesli döretmek üçin ajaýyp mümkinçilikler döredýärler.

Demografiki diwidend we innowasion ösüş

Çykyşda esasan Türkmenistanyň ilatynyň arasynda ýaşlaryň ep-esli paýy bolan demografiki diwidendiň ulanylmagyna aýratyn üns berildi. Wekiliýet, Prezident Berdimuhamedowyň ýolbaşçylygynda ýurduň strategiki maksatlara ýetmek üçin ýaşlaryň energiýasyny we bilimini ugrukdyrýan funksional mehanizmleri durmuşa geçirýändigini aýtdy. Sanlaşdyrma maksatnamalary täze iş ýerleriniň döredilmegine we ýokary tehnologiýaly pudaklaryň ösmegine goşant goşup, IT pudagyndaky ýaşlary öz içine alýar. Bu tagallalar, bilimlere esaslanýan ykdysadyýete geçmegi üpjün edýär we Türkmenistanyň innowasiýa sebitinde lider hökmünde ornuny güýçlendirýär.

Global integrasiýa we global maksatlara goşant

Türkmen wekiliýeti ýurduň ýaşlarynyň BMG-niñ, ÝUNISEF-iñ we ÝUNESKO-nyñ maksatnamalary ýaly halkara başlangyçlara işjeň gatnaşýandygyny habar berdi. DÖ-iñ ilçileri, Durnukly ösüş boýunça ýokary derejeli syýasy forum ýaly global forumlarda Türkmenistana wekilçilik edýärler we ýurduň global gün tertibine ýetmekde goşandyny görkezýärler. 2030-njy ýyla çenli halkara ýaşlar hyzmatdaşlygy strategiýasy, dünýädäki uniwersitetler we ýaşlar guramalary bilen gatnaşyklary pugtalandyrýar, tejribe alyşmaga we bilelikdäki taslamalary durmuşa geçirmäge kömek edýär.

Şeýle hem, çykyşda Türkmenistanyň ýaşlar syýasatynyň 2024-nji ýylda BMG-nyň geljekki sammitinde kabul edilen “Geljek üçin şertnama” ýaly global başlangyçlar bilen deňleşdirilmegi nygtaldy. Ýaşlaryñ gatnaşmagy we sanlaşdyrylma baradaky şertnamanyň düzgünleri ýurduň halkara borçnamalaryna ygrarlydygyny tassyklaýan Türkmenistanyň milli maksatnamalarynda öz beýanyny tapdy.

Tejribäni ulaltmak üçin teklipler

Türkmen wekiliýeti toplanan tejribäni giňeltmek üçin Merkezi Aziýanyň Ýaşlar Dialog platformasyny ulanmagy teklip etdi. Esasy başlangyçlar şulary öz içine alýar:

• Öňdebaryjy tejribäni paýlaşmak: Türkmenistan sebitdäki ýurtlary öz içine alyjy bilim maksatnamalary, ýaşlaryň telekeçiligini goldamak we karar kabul etmek işlerine ýaşlary çekmek ýaly üstünlikli çemeleşmeleri ulanmaga çagyrdy.

• Bilelikdäki taslamalar: Merkezi Aziýanyň ýaşlaryna durnukly ösüşe goşant goşmaga mümkinçilik berjek bilim, sanlaşdyrma we ýaşyl ykdysadyýet ýaly sebit başlangyçlaryny ösdürmek teklip edildi.

• Dialogy güýçlendirmek: Merkezi Aziýanyň ýaşlar gepleşik platformasy pikir alyşmak we sebitiň demografiki potensialyny ulanmaga gönükdirilen täze strategiýalary işläp düzmek üçin hemişelik mehanizm bolmaly.

• Bu teklipler Merkezi Aziýa ýurtlaryna ýaş nesliň energiýasyna we ideýalaryna daýanmak bilen innowasion ösüşiniň täze tapgyryny bilelikde durmuşa geçirmäge kömek eder.

Netijeler we çykyşyň ähmiýeti

Merkezi Aziýa ýaşlar gepleşikleriniň ikinji ýygnagynda türkmen wekiliýetiniň çykyşy halkara jemgyýetçiligine Türkmenistanyň ýaşlaryň ösüşi üçin şert döretmekde gazanan üstünligini görkezdi. Prezident Serdar Berdimuhamedowyň ýolbaşçylygynda ýurt milli däp-dessurlary, häzirkizaman bilim standartlaryny we global maksatlary birleşdirýän giňişleýin çemeleşmäni durmuşa geçirýär. “Ýaşlar Watanyň daýanjy” şygary diňe bir döwlet syýasatynyň nyşany bolman, eýsem Türkmenistan üçin innowasion öňe gidişligini üpjün edip biljek nesli kemala getirmegiň hakyky mehanizmine öwrüldi.